Zorg op maat?

Nederland verandert en de zorg verandert mee. Maar dat is geen probleem want iedereen krijgt zorg op maat. Toen ik dit op televisie voorbij zag komen, leek het een ver-van-mijn-bed-show. Ik ben gezond en maak al jaren mijn eigen risico van mijn zorgverzekering niet eens op. Natuurlijk kies ik ook het liefst zelf mijn eigen arts als mij iets overkomt, maar .... mij overkomt toch niets?

Mij misschien niet, maar anderen wel. Ruim een week geleden kreeg ik te maken met de effecten van de bezuinigingen op de zorg. Niet voor mijzelf, maar voor C, een mij dierbaar familielid van bijna 85, voor wie ik al een paar jaar mantelzorg.

Gevallen
C belde mij op vrijdagavond dat ze was gevallen en heel ongelukkig terecht was gekomen. Gelukkig was ze niet alleen toen het gebeurde en haar huisarts was al gebeld. Ze had veel pijn en ze kon "niet meer op of voort". De pijn was ondraaglijk en zij vreesde het ergste.
Ik graaide wat spullen bij elkaar en sprong in de auto. Ik was nog net op tijd om de ambulancebroeders een handje te schudden en te vragen in welk ziekenhuis en op welke afdeling ik C straks kon terugvinden en sprong opnieuw in de auto. In het ziekenhuis trof ik C totaal ontredderd aan in een kamertje op de Eerste Hulp. Voor zover niets nieuws onder de zon; het was niet de eerste keer dat ik dit meemaakte met C. 

Niets gebroken
De huisarts had niet kunnen constateren of er iets gebroken was, maar omdat C zoveel pijn had, was een foto wenselijk. Er bleek niets gebroken te zijn, maar de val was funest voor Cs toch al zwakke rug. Geen breuk betekende echter geen indicatie voor een ziekenhuisopname; C kon niet blijven en moest  naar huis. Ik vond dat het overduidelijk was dat C erg veel pijn had en dat ze niet zonder hulp naar huis kon. En dan bedoel ik niet het soort hulp dat ik haar kon bieden.

"Bezuinigingen, mevrouw!"
Zowel de verpleegkundigen als de arts-assistent verschuilden zich achter procedures: geen breuk is geen indicatie om u hier te houden, helaas. Dat waren de nieuwe regels sinds begin 2015. "Bezuinigingen mevrouw, u hebt er vast van gehoord". Ze moesten streng zijn. C was in tranen want de pijn bleef ondraaglijk en naar huis gaan was voor haar echt geen optie. Uiteindelijk bleek er toch een indicatie mogelijk: een sociale. Die krijg je alleen als je écht niet alleen thuis kunt zijn. Er werd met de hand over het hart gestreken en C kreeg een bed in het ziekenhuis. Voor één nacht, werd er nadrukkelijk bijgezegd. Ik liet C met pijn in mijn hart achter in dat koude, klinische bed en reed door de donkere nacht naar huis. Om kwart voor 2 stapte ik in mijn eigen vertrouwde bed.

Pijnstillers
De volgende dag, zaterdag, werd besloten dat C inderdaad niet naar huis kon gaan zonder enige vorm van zorg achter de hand te hebben. Omdat dat in het weekend lastig te regelen was, werd haar ontslag over het weekend heen getild. Ik was redelijk gerustgesteld, dit betekende twee dagen uitstel. En twee dagen méér tijd voor herstel. Maar zo snel ging dat herstel niet! De pijn bleef en pijnstillers hielpen niet. Wat nu? Zondag werden nieuwe, uitgebreidere foto's gemaakt want zoveel pijn zonder breuk kon niet goed zijn. Er werd echter wéér geen breuk geconstateerd. Hoewel dit nog steeds positief was, betekende dit wel dat het ontslag erg dichtbij kwam. Het criterium voor ontslag is, al dan niet met pijnstillers, zelfstandig uit bed en naar het toilet kunnen.

Tot ziens
Het werden uiteindelijk vijf nachten ziekenhuis. Woensdag was het ontslag niet langer meer uit te stellen, hoewel C aangaf dat een zelfstandige toiletgang zonder enorm veel pijn niet mogelijk was. Toch was er geen ontkomen aan. Er werd een hoog/laagbed en een douche-stoel aangevraagd en thuiszorg was al in gang gezet. Twee keer per dag zou C geholpen worden: bij het opstaan en bij het naar bed gaan. Daar moest C het maar mee doen, meer zat er echt niet in.

Die woensdagmiddag haalde ik C met lood in mijn schoenen op. Ik was als de dood dat er iets mis zou gaan, als C eenmaal thuis was, zelfs met morfinepleisters en extra pijnmedicatie. Ik nam in het ziekenhuis dan ook geen afscheid maar voorspelde een "tot ziens". Misschien niet voor morgen of overmorgen, en misschien niet op diezelfde afdeling, maar toch ...

Participatiemaatschappij
Thuiszorg mag tegenwoordig alleen nog maar ondersteuning bieden bij de algemene dagelijkse verzorging zoals wassen en aankleden. Er mag geen boterhammetje meer gesmeerd worden. "Bezuinigingen, mevrouw". Hoe C het overdag alleen redt moet ze zelf maar uitzoeken. Voorgaande jaren kon C na een vergelijkbare val gedurende een beperkte periode revalideren in een verzorgingshuis. Dat kan nu niet meer want verzorgingshuizen zijn wegbezuinigd. C moet dus nu haar netwerk van minstens even oude en wankele buren en vrienden als zijzelf, inzetten voor het smeren van haar boterhammen. Is dit nou wat ze bedoelen met de participatiemaatschappij?
Natuurlijk probeer ik er te zijn voor C wanneer ik maar kan. Op 30 km afstand, met mijn werkzaamheden en een thuisfront dat ook aandacht behoeft, valt dat niet mee.

Nederland verandert, dat is duidelijk voelbaar. Over die zorg op  maat heb ik zo mijn twijfels. Zorg mondjesmaat lijkt het eerder te zijn.

Deze situatie maakt mij duidelijk hoe belangrijk het is om een goed netwerk te hebben. Investeer daar nu alvast in, ongeacht je leeftijd. En hou ook de jonkies, bijvoorbeeld de kinderen van de buren te vriend! Wie weet kunnen ze straks nog veel voor je betekenen! Enne... mocht je ten val komen, val dan goed!