 |
| Uit: De mens achter de Medaille |
Om het jubileum van 100 jaar Rode Kruis-onderscheidingen te vieren, werd een boek gemaakt waarin twintig bijzondere vrijwilligers die in de loop van de afgelopen 100 jaar zijn onderscheiden met een Kruis of Medaille van Verdienste, in het zonnetje worden gezet. De verhalen zijn zeer divers van aard.
Ik dook in de archieven en maakte portretten van twee van deze vrijwilligers. Hier het portret van Joseph Herschel
Joseph Herschel
Een man die nooit stilzat
Tekst: Nicolette van Heesch
De afdeling Utrecht beschikte in de jaren ’50 over een goed geoefend korps en een medische mobiele eenheid, die zowel wat betreft personeel als uitrusting aan de hoogste kwaliteitseisen voldeed. Dit alles was te danken aan de inzet, het organisatietalent en de vurige leiding van Joop Herschel, die hiervoor in 1955 werd onderscheiden. Deze onderscheiding was voor de Rode Kruiser echter geen reden om op zijn lauweren te rusten. Hij zette zich zo mogelijk nog harder in voor zijn organisatie. Zo had hij een grote rol bij een enorme klus die het Rode Kruis in 1956 voor zijn rekening nam: de opvang van 1300 gevluchte Hongaren.
Aankomst van vluchtelingen
Het is druk bij de Jaarbeurshallen in Utrecht. Hongaarse vluchtelingen stromen binnen. Ze zien er ontredderd uit en hebben vaak niet meer dan wat ze aan hebben. De enkeling die bagage bij zich heeft, vervoert dat in kartonnen dozen of slopen. De gasten krijgen een warm welkom van de vele vrijwilligers die voor hen klaarstaan. Ze worden aan lange tafels voorzien van koffie of soep en versnaperingen. Daarna worden ze ingeschreven en gaan ze naar bed. De slaapzaal is warm, de bedden zijn opgemaakt met schone lakens en nieuwe dekens. Zelfs aan de kleinste details is gedacht: een touwtje dat aan het hoofdeinde van het bed is gespannen maakt het mogelijk om met behulp van een paar wasknijpers een handdoek en een washandje op te hangen. Twee klerenhangers vergemakkelijken het opbergen van de kleding.
Hulp gevraagd
Slechts 36 uur eerder, op maandagavond 12 november 1956 om half zeven ’s avonds, wordt alles in gang gezet en komen de commandant en arts Joop Herschel en de gewestelijk commandant en arts Vrijlandt in actie. Op verzoek van de regering stemt het bestuur van het Nederlandse Rode Kruis toe te helpen bij het ontvangen van vluchtelingen uit Wenen. In Hongarije vindt een opstand plaats waardoor veel Hongaren naar Oostenrijk vluchten. Oostenrijk kan de grote stroom vluchtelingen niet aan en vraagt het buitenland om hulp. De opdracht is een opvangmogelijkheid te realiseren voor 1300 Hongaarse vluchtelingen die overmorgen al worden verwacht.
Al snel valt de keuze op de centraal gelegen Jaarbeurshallen. Dat betekent dat in zéér korte tijd de nu nog lege en volledig kale Juliana- en Margriethal ingericht en aangekleed moeten worden voor het huisvesten van de vluchtelingen.
________________________________________________________
“Zelfs aan een Hongaars sprekende Sinterklaas was gedacht”
________________________________________________________
Metamorfose in 36 uur
In allerijl worden meer dan honderd vrijwilligers opgeroepen. Ze zijn er – ook al is het midden in de nacht – binnen een uur. Allereerst moet bekeken worden hoe de verwarming, ventilatie en verlichting van de hallen geregeld kan worden. Vervolgens worden uit verschillende depots 1300 bedden en toebehoren verzameld.
De stapelbedden zijn drie hoog en moeten op een slimme, maar tijdrovende manier in elkaar gezet worden. Zeshonderd bedden kunnen door vijftig vrijwilligers in drie uur opgebouwd worden. Vervolgens hebben vijftig andere vrijwilligers nog eens vier uur nodig om de bedden op te maken.
Het vrijwilligerskorps Utrecht, de directeur en het personeel van de Jaarbeurshallen richten samen ook recreatie-, ziekenzalen en wasgelegenheden in. Er wordt zelfs gezorgd voor een dames- en herenkapsalon. Van een lege zaal naar een compleet ingerichte Jaarbeurshal in 36 uur getuigt van een knap staaltje samenwerking onder de coördinerende leiding van Joop Herschel.
Intussen wordt het vervoer van de gasten van het station naar de Jaarbeurshallen geregeld en er worden 60 tolken opgetrommeld. Als begin december Sinterklaas langskomt, spreekt die zelfs Hongaars.
De vluchtelingen arriveren in vijf groepen. Bij het arriveren van elke nieuwe groep is het vrijwilligersteam beter op elkaar ingespeeld. De opvang in de hallen is steeds maar voor enkele dagen, waarna de gasten uitzwermen over het land. Op 20 december verlaten de laatste Hongaren de Jaarbeurshallen.
De held van de Hongaren
Joseph George Herschel (roepnaam Joop) wordt geboren op 30 december 1912 te Utrecht. Na de HBS studeert hij medicijnen waarna hij zich in 1939 als huisarts in Utrecht vestigt. Daarnaast werkt hij in het Militair Hospitaal. Tijdens de oorlog wordt hij in 1943 opgepakt en komt in het concentratiekamp Oranienburg-Sachsenhausen terecht, waar hij in 1945 bevrijd wordt door de Russen.
Na de oorlog voltooit Herschel de opleiding Interne geneeskunde; in 1948 vestigt hij zich als internist in Utrecht. Hij is dan nog altijd werkzaam in het Militair Hospitaal en opent daarnaast een interne polikliniek in het Homeopathisch Ziekenhuis.
Naast deze drukke functies reorganiseert hij bij het Rode Kruis Utrecht de noodhulptak van de afdeling, de colonne, compleet met een geleende keukenwagen en een communicatiesysteem met politie, brandweer en GGD. Deze colonne is onder andere actief bij de Watersnoodramp in 1953.
Voor het organiseren van de opvang van Hongaarse vluchtelingen in het Jaarbeursgebouw ontvangt hij op 8 mei 1957 een legpenning in zilver (met inscriptie) van het Rode Kruis.
Na zijn pensionering in 1978 verlaat Herschel het ziekenhuis als internist, maar nietsdoen is niets voor hem. Hij wordt erelid van de Medische Staf, is leider van het project Diagnostisch Centrum Oudenrijn en adviseur van het Ministerie van Defensie. Hij overlijdt op 26 december 1982 op 69-jarige leeftijd.
 |
| Plaquette in het Rode Kruis gebouw Utrecht |
Bekijk hier het boek 'De mens achter de medaille' met bovenstaand verhaal op pagina 46.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Apple gebruikers kunnen problemen ondervinden bij het plaatsen van een reactie. Excuses daarvoor.
Voor andere gebruikers: de eenvoudigste methode om een reactie te plaatsen: kies EERST een profiel bij 'Reageer als'. Het makkelijkst is Naam/URL. Je naam is gewenst, een URL hoeft niet. Klik op DOORGAAN. Schrijf vervolgens je reactie. Blok en kopieer (Ctrl+C)/bewaar voor de zekerheid je reactie, voor het geval dat het plaatsen niet in een keer vlekkeloos verloopt (mocht dat zo zijn, dan ligt dat niet aan jou!). Bekijk eventueel een voorbeeld van je reactie. Klik vervolgens op 'Publiceren'.
Vergeet niet aan te vinken dat je geen robot bent.
Op voorhand excuses als het plaatsen van een reactie niet in één keer lukt.