donderdag 19 september 2013

Natte wangen


Elke week ga ik naar het ziekenhuis voor een dienst van mijn vrijwilligerswerk. Meestal voer ik een gesprekje met de patiënten. Ik neem me vaak voor om iets anders te doen (zoals bijvoorbeeld een wandelingetje maken), maar vaak kunnen of mogen de patiënten hun bed niet uit. Dan volstaat het bekijken van een boek met mooie foto's of een spelletje ook uitstekend.

Eergisteren had ik weer zo'n dienst. Vol goede moed fietste ik naar het ziekenhuis. Onderweg regende het - zoals wel vaker het geval is de laatste tijd - dus stopte ik ergens om mijn regenbroek aan te trekken.


Als ik de kamer binnenkom zit mijn patiënt als een bang vogeltje, in elkaar gedoken, zachtjes kreunend, op de rand van het bed. Het valt me op dat het bed met één van de lange kanten tegen de muur is geschoven en dat ervoor op de grond een zachte mat ligt. Mocht de patiënt uit bed vallen dan is de landing zachter.
Het bed staat in de laagste stand. Dat is aanzienlijk lager dan bij een 'gewoon' ziekenhuisbed mogelijk is; het is dan ook een speciaal bed. Ik ga naast de patiënt op bed zitten en pak een hand vast. Dat lijkt gewaardeerd te worden. Misschien biedt het enige houvast bij dat wat de patiënt ziet maar wat voor mij onzichtbaar blijft.
Wat het ook is dat de patiënt ziet in de verte, het levert angst op. Het zachte gekreun gaat over in een luider helpgeroep. Ineens is mijn hand niet meer nodig en wordt ie weggeduwd, om hem even later toch weer te zoeken.
Ik vraag waar de patiënt bang voor is maar ik krijg geen duidelijk antwoord. Ik pak de hand weer vast en aai over een knie. Ik hoop dat het rust geeft.
Er is daar in de verte ook iets dat veel te snel gaat, waardoor de patiënt opnieuw bang wordt. Dit herhaalt zich keer op keer. Ik zet twee kussens achter de patiënt op het bed zodat in 'rustige' episodes even achterover geleund kan worden en wat steun in de rug geboden wordt. Hier wordt dankbaar gebruik van gemaakt. 

Ik realiseer me ineens dat dit dezelfde patiënt is die ik vorige week ook bezocht. Patiënt at met smaak en was vol lof over het eten. We praatten opgewekt terwijl het avondeten verorberd werd. 
Uit de verslagen van mijn collega's begrijp ik dat er de avond ervoor nog een redelijk gesprek met deze patiënt mogelijk was. Dat hoef ik nu niet eens meer te proberen! Is dit bange vogeltje echt diezelfde patiënt?

Opeens denk ik dat ik duidelijk hoor zeggen dat er geplast moet worden. Ik vraag het en het wordt bevestigd. Ik druk op de bel omdat ik als vrijwilliger dit soort handelingen niet met patiënten mag doen. De verpleegkundige die reageert op mijn oproep knielt naast het bed en meet de bloeddruk, temperatuur en saturatie van de patiënt. Hij vertrouwt het niet helemaal. De patiënt blijkt niet zijn eigen patiënt te zijn en hij belooft de betreffende verpleegkundige nog even langs te sturen. Zij haalt er een arts bij omdat ze het ook niet vertrouwt. Ineens is het erg druk in de kamer.
Ik vraag of mijn aanwezigheid straks nog van meerwaarde zal zijn, maar dat wordt ontkend. Stilletjes verlaat ik de kamer. Al met al ben ik ruim een uur bij deze patiënt geweest.

Ik fiets tussen twee regenbuien in naar huis. Desondanks zijn mijn wangen toch nat als ik thuiskom.

Ik zag, toen ik de hand in hand zat met deze patiënt, ineens mijn vriend of mijn moeder als het bange vogeltje op de rand van het bed zitten. Wat zou ik dan doen? En hoe zou ik me voelen als mijzelf zoiets zou overkomen? Zou ik het zo ver willen laten komen? Genoeg stof tot nadenken.

Voor het eerst voel ik hoe belangrijk mijn werk is. Zelfs kleine momenten maken verschil. Dat geeft voldoening. Deze dienst maakt diepe indruk op me. Ik krijg er geen rode konen van, maar het houdt me wel bezig. Vandaar dit Koontje.

--- XXX ---
Een bewerking van deze tekst werd gepubliceerd op de website van Zin in Werk.
"Zin in Werk" is de titel van een column in Trouw, geschreven door Peter Henk Steenhuis. Die columns werden gebundeld in een boek, de boekpresentatie groeide uit tot een groot event met een vervolg op de website. Iedereen die zin heeft in Werk is uitgenodigd een stukje over zijn mooiste werkervaring te schrijven, zijn gedroomde werkervaring of een mooie ervaring met vrijwilligerswerk."

4 opmerkingen:

  1. Weliswaar niet als vrijwilliger, maar als bezoek voor mijn moeder destijds, is de situatie die je schetst voor mij zo invoelbaar, inleefbaar.

    De bezoeken aan mijn moeder, die inmiddels al ruim 2 jaar geleden is overleden, kwamen door jouw stukje even weer heel erg dichtbij.

    Je hebt het heel mooi onder woorden gebracht, Nicolette, bedankt daarvoor!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Wat een mooi werk is dit, Nicolette! Als ik weer op de been ben, ga ik dit ook doen!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Leuk dat je zoveel positieve reacties gekregen hebt.
    Ik kwam vanmiddag aan bij een gesloten deur. De buurvrouw kwam vertellen dat mijn mevrouw gevallen was en met een gebroken heup in Geldrop lag.87 jaar.
    Ben benieuwd of ze nog thuis komt.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Wat een heftige ervaring.
    En wat pak jij dat voortreffelijk aan.
    Heb de indruk dat je het evntjes heel moeilijk ermee had.
    Mijn ervaring als vrijwilligster in het AMC in de jaren negentig waren ook best wel heftig. Maar heel dankbaar werk. Misschien frustrerend dat je niks mag doen verder. Hou vol. Sterkte

    BeantwoordenVerwijderen

Apple gebruikers kunnen problemen ondervinden bij het plaatsen van een reactie. Excuses daarvoor.

Voor andere gebruikers: de eenvoudigste methode om een reactie te plaatsen: kies EERST een profiel bij 'Reageer als'. Het makkelijkst is Naam/URL. Je naam is gewenst, een URL hoeft niet. Klik op DOORGAAN. Schrijf vervolgens je reactie. Blok en kopieer (Ctrl+C)/bewaar voor de zekerheid je reactie, voor het geval dat het plaatsen niet in een keer vlekkeloos verloopt (mocht dat zo zijn, dan ligt dat niet aan jou!). Bekijk eventueel een voorbeeld van je reactie. Klik vervolgens op 'Publiceren'.
Vergeet niet aan te vinken dat je geen robot bent.

Op voorhand excuses als het plaatsen van een reactie niet in één keer lukt.